धाराशिव, दि. ३ जून २०२५: धाराशिव जिल्ह्यातील वरूडा साठवण तलाव, उपळा (मा.) येथे सोलापूर-धाराशिव रेल्वे मार्गाच्या कामासाठी ISC Projects – GPT JV, पुणे या कंत्राटदार कंपनीकडून गौण खनिज (मुरुम) उत्खननादरम्यान परवानगीच्या अटी व शर्तींचे उल्लंघन होत असल्याचा गंभीर आरोप लहू रामा खंडागळे (केशेगाव, ता. व जि. धाराशिव) यांनी केला आहे. यासंदर्भात त्यांनी जिल्हाधिकारी, धाराशिव यांच्याकडे तक्रार अर्ज सादर करून कंत्राटदार आणि संबंधित कार्यकारी अभियंता, पाटबंधारे विभाग क्र. ०१, धाराशिव यांच्यावर कठोर कारवाईची मागणी केली आहे.
तक्रारीतील प्रमुख मुद्दे:
लहू खंडागळे यांनी आपल्या तक्रारीत म्हटले आहे की, जिल्हाधिकारी कार्यालय, धाराशिव (गौण खनिज शाखा) यांनी ISC Projects – GPT JV, पुणे यांना वरूडा साठवण तलावातील मुरुम उत्खननासाठी काही अटी व शर्तींसह परवाना दिला आहे. मात्र, कंत्राटदाराकडून या अटींचे सर्रास उल्लंघन होत आहे. यामुळे स्थानिक पर्यावरण, रस्ते आणि शेतीला धोका निर्माण झाला आहे. तक्रारीतील प्रमुख आक्षेप खालीलप्रमाणे आहेत:
- सीमांकनाबाहेर खोदकाम: तलावातील खोदकाम हे ठरलेल्या सीमांकनातच व्हायला हवे. परंतु, कंत्राटदाराकडून सीमांकनाबाहेर सर्रास खोदकाम होत आहे, ज्यामुळे पर्यावरणीय नुकसान होण्याची शक्यता आहे. यावर दंडात्मक कारवाईची मागणी खंडागळे यांनी केली आहे.
- असमान खोदकाम: तलावाचे खोलीकरण समान पद्धतीने करणे बंधनकारक आहे, जेणेकरून एकाच ठिकाणी खोल खड्डे होणार नाहीत. मात्र, कंत्राटदार एकाच ठिकाणी खोल खड्डे खणत असल्याने तलावाच्या संरचनेला धोका निर्माण झाला आहे.
- रस्त्यांचे नुकसान आणि दुरुस्तीचा अभाव: कंत्राटदाराने वाहतुकीमुळे खराब झालेले रस्ते आणि तलावाची डागडुजी करणे आवश्यक आहे. तथापि, कंत्राटदाराकडून याकडे दुर्लक्ष होत असून, तांत्रिक अधिकाऱ्यांची उपस्थितीही नसल्याचा आरोप आहे.
- रात्रीच्या वेळी खोदकाम: खोदकाम केवळ सूर्योदय ते सूर्यास्तापर्यंतच करता येते. परंतु, कंत्राटदार २४ तास, विशेषत: रात्रीच्या वेळीही खोदकाम करत आहे. यासोबत खंडागळे यांनी छायाचित्रे (Lat-Long सह) पुराव्याच्या स्वरूपात जोडली आहेत.
- वाहतूक नियमांचे उल्लंघन आणि रस्त्यांची दुरवस्था: शासनाच्या वाहतूक नियमांचे पालन करणे बंधनकारक आहे. परंतु, कंत्राटदाराच्या वाहनांमुळे धाराशिव-वरूडा रस्ता चिखलमय झाला असून, दररोज अपघात होत आहेत. तसेच, रस्त्यापासून अत्यंत जवळ (१ फूटपेक्षा कमी अंतरावर) खोदकाम होत असल्याने रस्त्याच्या संरचनेला धोका आहे. यामुळे शेतीसाठी रस्त्यांचा वापर करणाऱ्या शेतकऱ्यांना अडचणी येत आहेत.
कार्यकारी अभियंत्यांवरही आरोप:
खंडागळे यांनी कार्यकारी अभियंता, पाटबंधारे विभाग क्र. ०१, धाराशिव यांच्यावर कंत्राटदाराला सहाय्य करण्याचा आरोप केला आहे. त्यांनी या प्रकरणात संबंधित अधिकाऱ्यांच्या भूमिकेची चौकशी आणि कठोर कारवाईची मागणी केली आहे.
इतर तलावांबाबतही चौकशीची मागणी:
तक्रारीत असेही नमूद आहे की, धाराशिव जिल्ह्यातील इतर पाझर/साठवण/सिंचन तलावांमध्येही अशाच प्रकारे अटी व शर्तींचे उल्लंघन होत आहे. यामुळे सर्व तलावांमधील उत्खननाची सखोल चौकशी व्हावी, अशी विनंती खंडागळे यांनी केली आहे.
पुराव्यांचा समावेश:
खंडागळे यांनी तक्रारीसोबत Angle Cam चे छायाचित्र (Lat-Long सह) जोडले असून, यामुळे त्यांच्या आरोपांना बळ मिळाले आहे. या छायाचित्रांमधून रात्रीच्या वेळी होणारे खोदकाम आणि रस्त्यांची दुरवस्था दिसून येते.
प्रशासनाकडून अपेक्षित कारवाई:
या तक्रारीच्या अनुषंगाने जिल्हाधिकारी, धाराशिव यांच्याकडे कंत्राटदार ISC Projects – GPT JV, पुणे आणि संबंधित अधिकाऱ्यांवर कारवाईची मागणी करण्यात आली आहे. तसेच, तहसीलदार, धाराशिव, कार्यकारी अभियंता, पाटबंधारे विभाग, जिल्हा जलसंधारण अधिकारी, आणि उपमुख्य अभियंता (बांधकाम), मध्य रेल्वे, सोलापूर यांना माहितीसाठी प्रत पाठवण्यात आली आहे.
सोलापूर-धाराशिव रेल्वे मार्ग हा महत्वाकांक्षी प्रकल्प असला, तरी त्यासाठी होणारे मुरुमाचे अवैध उत्खनन स्थानिक शेतकरी आणि नागरिकांसाठी डोकेदुखी ठरत आहे. रस्त्यांची दुरवस्था, पर्यावरणीय नुकसान आणि तलावांच्या संरचनेचा धोका यामुळे स्थानिकांमध्ये असंतोष वाढत आहे. खंडागळे यांच्या तक्रारीमुळे प्रशासन या प्रकरणाची किती गंभीरपणे दखल घेते, हे पाहणे औत्सुक्याचे ठरेल.
सोलापूर-धाराशिव रेल्वे मार्ग हा महत्वाकांक्षी प्रकल्प असला, तरी त्यासाठी होणारे मुरुमाचे अवैध उत्खनन स्थानिक शेतकरी आणि नागरिकांसाठी डोकेदुखी ठरत आहे. रस्त्यांची दुरवस्था, पर्यावरणीय नुकसान आणि तलावांच्या संरचनेचा धोका यामुळे स्थानिकांमध्ये असंतोष वाढत आहे. खंडागळे यांच्या तक्रारीमुळे प्रशासन या प्रकरणाची किती गंभीरपणे दखल घेते, हे पाहणे औत्सुक्याचे ठरेल.
लहू खंडागळे यांच्या तक्रारीने धाराशिव जिल्ह्यातील गौण खनिज उत्खननाच्या अनियमिततेवर प्रकाश टाकला आहे. प्रशासनाने याची तातडीने चौकशी करून दोषींवर कारवाई करावी, अशी अपेक्षा स्थानिक व्यक्त करत आहेत. यामुळे रेल्वे प्रकल्पाच्या प्रगतीसोबतच पर्यावरण आणि स्थानिकांच्या हितांचे संरक्षण होईल, अशी आशा आहे.
- तामलवाडी एम.आय.डी.सी.,३० लाख एकरीच्या अमिषाला शेतकरी बधले नाहीत नाही, जमीन न देण्याच्या निर्णयावर ठाम
- आरडीसींच्या दालनाचे बांधकाम अवैध, अनधिकृत वातानुकूलित यंत्रणा बसवल्याची तक्रार
- धाराशिव-सोलापूर रेल्वे प्रकल्पासाठी अवैध मुरुम उत्खनन; लहू खंडागळे यांची पुराव्यानिशी जिल्हाधिकाऱ्यांकडे तक्रार
- मित्रा उपाध्यक्षांना ‘राज्यमंत्री दर्जा ‘ खोडसाळपणा की राजकारण
- बोर्डा पाझर तलावातील बेकायदेशीर कृत्यांवर प्रशासन कधी दाखवणार डोळसपणा?
